 |
| Ο ... γεωμετρικός ... κιθαριστής |
«Περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα … να κλαις»! Αυτός ο
παροιμιώδης πια στίχος έρχεται στο νου, όταν από τη λαμπρότητα του μυκηναϊκού
κόσμου βλέπουμε τη φτώχεια και την απλότητα των χρόνων που τον διαδέχτηκαν. Δεν
είναι τυχαίο άλλωστε που πολλοί μελετητές ονόμασαν τα χρόνια αυτά «σκοτεινά»
και τα παρομοίωσαν με τον … μεσαίωνα!!! Από την άλλη καλό είναι να
αντιλαμβανόμαστε έναν ιστορικό νόμο που ισχύει πάντα: ό,τι ακμάζει, παρακμάζει
και τα επιτεύγματα ενός μεγάλου πολιτισμού μπορεί να χαθούν και να ξεχαστούν
μέσα στο χρόνο! Βέβαια άλλα νέα θα γεννηθούν από τις στάχτες και η εξέλιξη πότε
με τα πάνω και πότε με τα κάτω θα τραβά τον δρόμο της!
 |
| Ο τυφλός κιθαριστής |
Δύσκολοι αιώνες, αν σκεφτεί κανείς ότι οι άνθρωποι την
περίοδο αυτή, δηλαδή επί τρεις αιώνες συνεχώς(!!!) μετακινούνταν είτε διωγμένοι από άλλους δύστυχους
και πεινασμένους, αλλά πιο δυνατούς, είτε προς αναζήτηση καλύτερης τύχης.
Η μετακίνηση αυτή όμως, η μετανάστευση τον 11ο έως και τον 9ο αιώνα οδήγησε τα ελληνικά φύλα, τους Αιολείς, τους Ίωνες, τους Δωριείς στη Μ. Ασία. Ξέρετε βέβαια ότι κάνουμε λόγο για τον Α΄Αποικισμό και αξίζει να σημειώσουμε ότι από τις περιοχές αυτές, που αποικίστηκαν από τον 11ο προ Χριστού αιώνα και στις οποίες ρίζωσε και άνθισε ο ελληνικός πολιτισμός, το ελληνικό στοιχείο ξεριζώθηκε τον 20ο αιώνα μετά Χριστόν με την καταστροφή της Σμύρνης το 1922 και την ανταλλαγή των πληθυσμών που ακολούθησε ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους με τη συνθήκη της Λοζάνης!!!
Η μετακίνηση αυτή όμως, η μετανάστευση τον 11ο έως και τον 9ο αιώνα οδήγησε τα ελληνικά φύλα, τους Αιολείς, τους Ίωνες, τους Δωριείς στη Μ. Ασία. Ξέρετε βέβαια ότι κάνουμε λόγο για τον Α΄Αποικισμό και αξίζει να σημειώσουμε ότι από τις περιοχές αυτές, που αποικίστηκαν από τον 11ο προ Χριστού αιώνα και στις οποίες ρίζωσε και άνθισε ο ελληνικός πολιτισμός, το ελληνικό στοιχείο ξεριζώθηκε τον 20ο αιώνα μετά Χριστόν με την καταστροφή της Σμύρνης το 1922 και την ανταλλαγή των πληθυσμών που ακολούθησε ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους με τη συνθήκη της Λοζάνης!!!
Αν εμπεδώσατε με τη βοήθεια του χάρτη στη σελ. 79 του
βιβλίου σας τις μετακινήσεις των ελληνικών φύλων και θέλετε να αξιολογήσετε τις
γνώσεις σας παίζοντας με τα χρώματα επισκεφτείτε την ιστοσελίδα:
Την περίοδο αυτή σηματοδοτεί η περίφημη κάθοδος των Δωριέων
το 1100 π. Χ. Για την καταγωγή τους διατυπώνονται πολλές θέσεις. Δύο από αυτές
διαβάσαμε και στο βιβλίο. Διαβάστε και μια πιο σύγχρονη – εντελώς ανατρεπτική –
από τον καθηγητή Αρχαιολογίας του
πανεπιστημίου Αθηνών, Χρ. Ντούμα.
H κάθοδος ή η
«επιστροφή» των Δωριέων;
Οι μετακιvήσεις
ελληvικώv φύλωv δεν είναι παρά προσπάθειες των αρχαίων να εξηγήσουν την ύπαρξη διαφόρων διαλέκτων.
Αυτοεξορία
Ωστόσο, όσο κι
αν ο μύθος και η παράδοση δεν αποτελούν ιστορία, άλλο τόσο δεν μπορεί να
αποκλειστεί ο απόηχος κάποιου ιστορικού γεγονότος στον μύθο. Σύμφωνα με τον
Ηρόδοτο (ΙΧ 27) οι Δωριείς, τμήμα κάποτε τoυ μυκηναϊκού κόσμου, αυτοεξορίστηκαν
προκειμένου να γλιτώσουν από την τυραννία των Μυκηναίων («φεύγοντες δoυλoσύvηv
πρoς Μηκηvαίωv»). Αν έτσι έχει το πράγμα, τότε η παράδοση πoυ μιλάει για
επιστρoφή τωv Ηρακλειδώv γίvεται πιο καταvοητή: Για να επιστρέψει κανείς κάπου
πρέπει προηγουμένως να έχει φύγει. Αλλωστε, έχει γίνει αποδεκτό ότι η λεγόμενη
«Πρωτο–δωρική» είναι μία από τις διαλέκτους Μυκηvαϊκής Ελληvικής, η οποία έχει
θεωρηθεί ως κοινωνικά κατώτερη, ότι μιλιόταν εκτός ανακτορικού περιβάλλοντος
και γι’ αυτό δεν γραφόταν στις πινακίδες. Επίσης, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές,
οι Δωριείς επέστρεψαν «κατίovτες», κατερχόμενοι. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να
είχαν καταφύγει σε ψηλά μέρη, σε βουνά, όπου ένιωθαν μεγαλύτερη ασφάλεια και
πρoστασία από τoυς κατατρεγμoύς και τις διώξεις.
Κτηνοτρόφοι
Οι ορεσίβιοι
πληθυσμοί ασχολούνται σχεδόν αποκλειστικά με την κτηνοτροφία και την υλοτομία,
την εκμετάλλευση των δασών, και φαίνεται ότι οι Δωριείς δεν αποτέλεσαν
εξαίρεση. Γι’ αυτό και η παράδοση τους σκιαγραφεί ως συντηρητικούς και
άξεστους. Οταν δε οι λόγοι, για τους οποίους είχαν αυτοεξοριστεί εξέλιπαν, μετά
δηλαδή την κατάρρευση του μυκηναϊκού κόσμου, επέστρεψαν ως Ηρακλείδες
«κατίοντες». Κάτειμι σημαίvει «κατέρχομαι από τα ψηλά μέρη στα χαμηλά» αλλά και
«επιστρέφω από εξορία», σημασίες που ταιριάζουv στηv περίπτωση τωv Δωριέωv, oι
oποίοι επέστρεψαv από τηv εξορία τoυς «κατελθόντες». Η ερμηvεία πoυ δίvουv oι
σύγχροvοι ιστορικοί στο «κατίοvτες» ως «κατερχόμεvoι από Βορρά» φαίνεται να
προέκυψε από τη νεότερη χαρτογραφική σύμβαση, που θέλει την ανάρτηση του χάρτη
με τον γεωγραφικό Βορρά προς τα πάνω. Με άλλα λόγια, αν δεν υπήρχε αυτή η
σύμβαση, και αν είχαμε μάθει vα κρεμούμε τον χάρτη με τον Νότο στο επάνω μέρος,
το «κατίοvτες» θα σήμαινε, σύμφωνα με την ερμηνεία των ιστορικών, «κατερχόμενοι
από Νότου». Και, κατά συνέπεια, οι Δωριείς θα είχαν κατέλθει από τηv… Κρήτη!
«Κατίοντες»
Η κάθοδος τωv
δωρικών φύλων από τα ορεινά σε πεδιvά μέρη και αvεξάρτητα από μαγvητικoύς
προσαvατολισμoύς συμφωνεί με την εγκατάστασή τους σε περιοχές της Πελοποννήσου
που απέχουν πολύ όχι μόνο μεταξύ τους αλλά και από το σημείο της υποτιθέμενης
κοινής αφετηρίας των Δωριέων. Περιοχές, όπως η κεvτρική Μεσσηvία, η κεvτρική
Λακωvία, η πεδιάδα τoυ Αργoυς, η περιοχή τoυ Iσθμού, πέρα από τα παραπάνω
γνωρίσματα, αποτελούσαν και τηv καρδιά τoυ μυκηvαϊκoύ κόσμoυ, πράγμα που
σημαίνει ότι οι Δωριείς «κατίοντες» επέστρεψαν στα μέρη τα οποία είχαν
εγκαταλείψει μερικές γενιές παλιότερα.Η κατάληξη σε –εύς, ήδη από τα μυκηναϊκά χρόνια σημαίνει ασχολία, επάγγελμα (π.χ. χαλκεύς), ενώ η ρίζα δωρ– συγγενεύοντας με τη λέξη δόρυ/δoύρυ, τόσο στις πινακίδες όσο και στον Ομηρo σημαίνει ξύλο (πρβλ. «δούρειος ίππος»). Η δε εvαλλαγή τoυ ο με oυ ή με ω, ανάλογα με τη διάλεκτο, δεν είναι ασυνήθης (π.χ. αττ. κόρος, ιωv. κoύρος, δωρ. κώρος, βoυλή – βωλά, βους – βως, δούλος – δώλος κ.ά.). Αυτό άλλωστε επιβεβαιώνεται και από την ύπαρξη σύνθετων ονομάτων, όπως Δωρικλής και Δωρίμαχoς.
Ξυλοκόποι
Μετά τα
παραπάνω, ως δηλωτικό ασχολίας το δωριεύς σημαίνει ξυλοκόπoς. Οι ξυλοκόποι,
ζώντας στα βουνά και αποκομμένοι από τov πολιτισμό, ομιλούv διάλεκτο λιγότερο
εξελιγμένη, αρχαϊκή. Με τον καιρό ίσως η σημασία του Δωριεύς διευρύvθηκε
υπονοώντας τον άξεστo χωρικό, όπως η λέξη βλάχoς στη σημερινή καθομιλουμένη από
εθνικό κατέληξε να σημαίνει το χωρίς τρόπους άτομο. Αυτοί λοιπόν οι άξεστοι
ξυλοκόποι, με την κατάρρευση τoυ μυκηvαϊκoύ αvακτορικoύ συστήματoς, βρήκαν την
ευκαιρία να επιστρέψουν. Με τηv ερμηvεία τωv Δωριέωv ως ξυλοκόπωv φαίνεται να
συμφωνεί και ο μύθος τoυ τελευταίoυ βασιλιά της Αθήvας, τoυ Κόδρου, ο οποίος
για vα σώσει τηv πόλη του από τους εισβολείς Δωριείς, διείσδυσε λάθρα στo
στρατόπεδό τους μεταμφιεσμένος σε ξυλοκόπο, δηλαδή σε έναν από αυτούς, σε
δωριέα.
Η άποψη αυτή, ότι δηλ. οι Δωριείς ήταν Μυκηναίοι
Πελοποννήσιοι στην καταγωγή, υποστηρίζεται και από τη μυθολογία. Διαβάστε:
Γιατί ονομάζονται οι Δωριείς Ηρακλείδες;
Πέρα
από τις μαρτυρίες των ιστορικών, υπάρχει και το αντίστοιχο μυθολογικό
πλαίσιο. Οι Δωριείς κατάγονταν από τον Δώρο, γιο του Έλληνα, ο οποίος είχε υπό
την εξουσία του την ηπειρωτική Ελλάδα. Σε αυτούς κατέφυγαν οι απόγονοι του Ηρακλή, μετά
το θάνατο του Ύλλου και τον διωγμό τους από την Πελοπόννησο.
Ακόμη, αναφέρεται ότι, όταν οι Ηρακλείδες έφθασαν στον
Αιγιμιό, βασιλιά των Δωριέων, ο Ύλλος ζούσε. Ο Αιγιμιός υιοθέτησε τον Ύλλο και μαζί
με τους δυο γιους του, Πάμφυλο και Δυμάνα, τον
έκανε συγκληρονόμο στο ένα τρίτο του βασιλείου του. Διωγμένοι από τα γειτονικά
φύλα οι Δωριείς κατέφυγαν, μετά από πολλές μετακινήσεις, στη Δωρίδα και από
εκεί στην Πελοπόννησο. Τη χώρα τη μοίρασαν οι δισέγγονοι του Ύλλου, Τήμενος, Κρεσφόντης και Αριστόδημος,
μαζί με τους Πάμφυλο και Δυμάνα. Την κατάκτηση της Πελοποννήσου και την
κυριαρχία τους στους αχαϊκούς πληθυσμούς, οι Δωριείς την ερμήνευσαν με το μύθο
της "επανόδου των Ηρακλειδών", δηλαδή την επιστροφή των απογόνων του
Ηρακλή στην αρχαία τους κοιτίδα.
Από το … σκοτάδι στο … φως!!!
Η Γεωμετρική εποχή
 |
| ψευδόστομος αμφορέας |
Μετά το πέρας των μετακινήσεων τον 9ο αιώνα
αρχίζει η … ανάκαμψη! Ο πολιτισμός αρχίζει να αναγεννάται σιγά σιγά και τότε είναι που τίθενται τα θεμέλια, πέφτουν οι πρώτοι σπόροι, του μεγάλου ελληνικού κλασικού πολιτισμού. Παρατηρώντας οι
αρχαιολόγοι τα πρώτα αυτά δείγματα της ανάκαμψης, ονόμασαν την εποχή συμβατικά
και "Γεωμετρική" από το γεωμετρικό ρυθμό στην κεραμική τέχνη που
αναπτύχθηκε αρχικά στην Αθήνα και διαδόθηκε και στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Παρατηρήστε κάποια δείγματα: (για περισσότερες εικόνες θα σας
παραπέμψω σε ιστοσελίδες σχετικές):
Αγγειοπλαστική:
 |
| Τριφυλλόστομη οινοχόη από το Ηραίο Περαχώρας στην Κόρινθο |
 |
| κρατήρας και οινοχόη |
 |
| σκύφος γεωμετρικός αγγείο πόσης |
 |
| γιγάντια πρόχους - οινοχόη με ... καπάκι Προσέξτε τα σχήματα!!! |
 |
| αμφορέας με οριζόντιες λαβές στην κοιλιά |
 |
| τριφυλλόστομη οινοχόη αττικού εργαστηρίου Ποιο είναι το σχήμα; Οι πυκνές λωρίδες... |
 |
| Ένα φλασκί, (παγούρι δηλαδή) με ακτινωτή διάταξη, που αναπαριστά το δένδρο της ζωής |
 |
| δισώματο αγγείο με φύλλα, τρίγωνα, ρόμβους, τεθλασμένες γραμμές Δύο ... σε ένα!!! |
 |
| ο κρατήρας του ... βιβλίου μας με την αναπαράσταση της πρόθεσης και εκφοράς του νεκρού |
 |
| πυξίδα (αγγείο στο οποίο τοποθετούσαν κοσμήματα ή καλλυντικά, κάτι σαν τη δική μας μπιζουτιέρα) |
 |
| πυξίδα με καπάκι στολισμένο με άλογα |
 |
| πανέμορφη αττική πυξίδα |
 |
| κάνθαρος με ζωγραφισμένη μια ασπίδα (κάνθαρος = κάτι σαν κούπα) |
 |
| πτηνόσχημο αγγείο |
 |
| "το κυπριακό παπί" πτηνόσχημο αγγείο |
 |
| κυπριακή κύλικα (κύλικα= κάτι σαν το σημερινό ποτήρι σαμπάνιας - αγγείο πόσης) |
 |
| δακτυλιόσχημο κυπριακό αγγείο |
- Αν ενδιαφέρεστε για περισσότερα "Αγγεία στα γεωμετρικά χρόνια" επισκεφτείτε την ιστοσελίδα:
- Αν σας μπέρδεψαν τα ονόματα των αγγείων, ανακαλύψτε τα με ερμηνεία και εικόνα πατώντας:
- Η πιο αξιόλογη και κατατοπιστική ιστοσελίδα όμως για τα αγγεία της γεωμετρικής περιόδου είναι η ακόλουθη και εξερευνήστε την οπωσδήποτε.
- Μελετήσατε από κοντά ένα ένα αγγείο; Είδατε τα σχήματα; Προσωπικά ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε: α) το αγγείο σε σχήμα ροδιού β) το γεγονός ότι το σχήμα του κύκλου με τη χρήση του διαβήτη βεβαίως, είναι αρχαιότερο από τον μαίανδρο και γ) ότι την τελευταία περίοδο, την ύστερη γεωμετρική, τα διάφορα γεωμετρικά μοτίβα υποχωρούν και το μεγαλύτερο μέρος των αγγείων καταλαμβάνουν εικονιστικές παραστάσεις. Δείτε ξανά τον κρατήρα από τη Θήβα και θαυμάστε την προσπάθεια απόδοσης της προοπτικής, αλλά και το ερωτευμένο πιθανόν ζευγαράκι στα αριστερά!!! Δείτε και τον κρατήρα - μάχη σε πλοίο !!!
- Από την "Ιστορία του Ελληνικού έθνους" σελ. 187-188 διαβάστε σχετικά:
" Η αξιολογότερη όμως καινοτομία της γεωμετρικής τέχνης είναι η δημιουργία των εικονιστικών συνθέσεων που ιστορούν τις ανθρώπινες πράξεις. Οι πολυπρόσωπες παραστάσεις που θα αποτελέσουν το ανεξάντλητο υλικό της ελληνικής αγγειογραφίας των μετέπειτα αιώνων, παρουσιάζονται για πρώτη φορά στις αρχές του Η΄αιώνος π.Χ. Στην πρωτογεωμετρική κεραμική έχουμε την πρώτη εμφάνιση της εικόνος του αλόγου. Πρόσφατες ανασκαφές στο Λευκαντί της Ευβοίας μας έδωσαν την παλαιότερη -πρωτογεωμετρική- παράσταση ανθρώπινης μορφής, έναν τοξότη. Αλλά αμέσως ύστερα από το 800 π.Χ. έχουμε παραδείγματα παραστάσεων: σε αγγείο του Κεραμεικού εικονίζονται δύο ανθρώπινες μορφές με ξίφος και μαστίγιο και στη μέση ένα άλογο. Σε αμφορέα πάλι του Κεραμεικού ένας άνδρας στη μέση κρατά κρατά από τα χαλινάρια δύο άλογα. Το πιο ενδιαφέρον όμως παράδειγμα προσφέρει ένας σκύφος από την Ελευσίνα. Στη μια πλευρά παριστάνεται αγώνας πολεμιστών επάνω από τα πτώματα δύο σκοτωμένων συντρόφων τους, στην άλλη ένα πλοίο που προσπαθεί να προσορμιστεί, ενώ δύο βαριά οπλισμένοι φρουρούν, στη στεριά προφανώς. Κάτω από τις πρωτόλειες αυτές μορφές διακρίνει κανείς την αγάπη του τεχνίτη για την κίνηση, την αίσθηση του ρεαλιστικού στοιχείου, μια ζωντάνια που βρίσκεται σε αντίθεση προς το αυστηρό πνεύμα της γεωμετρικής διακοσμητικής. (...) Με τον καιρό οι παραστάσεις θα πληθαίνουν και θα κατακτούν τον χώρο τους μέσα στη γεωμετρική σύνθεση."
 |
| Από τον κρατήρα της Θήβας για τον οποίο κάναμε λόγο πιο πάνω |
 |
| η ανάλυση της παραπάνω παράστασης |
 |
| δύο νεκροί και δύο πολεμιστές που επιτίθενται |
 |
| η σκηνή της μάχης σε πλοίο |
 |
| κρατήρας |
 |
| ελικοειδής κρατήρας |
Από το βιβλίο Κοκκόρου - Αλευρά "Η τέχνη της αρχαίας Ελλάδας"
Πληροφορίες:
Πήλινα ειδώλια:
 |
| Ο Κένταυρος από το Λευκαντί της Εύβοιας |
 |
| Βοιωτική κωδωνόσχημη κούκλα |
 |
| Η κούκλα βρίσκεται στο Λούβρο |
 |
| πήλινο άρμα |
 |
| Χάλκινη ομάδα γυναικών ή ανδρών σε κυκλικό μαγικό χορό Ολυμπία 9ος αιώνας |
 |
| ο αρματηλάτης - ηνίοχος |
 |
| ένας πετεινός |
[Πολλά από αυτά είχαν κλαπεί πρόσφατα από το μουσείο της αρχαίας Ολυμπίας και ευτυχώς ανευρέθησαν μετά από επιτυχείς έρευνες της ΕΛΑΣ στις 24/11/12]
 |
| ο περίφημος αυτός ίππος βρίσκεται στο Βερολίνο |
Πολεμιστές και συμπλέγματα
 |
| πολεμιστής |
 |
| Φοράδα με πουλάρι |
 |
| Ηρακλής και Κένταυρος |
 |
| Ο κρανοποιός |
Και τώρα ... ο περίφημος οπλίτης της γεωμετρικής εποχής!
 |
| Ίσως ο Αχιλλέας με οκτώσχημη ασπίδα. Βρέθηκε στα Φάρσαλα - 700 π.Χ. |
Ελεφάντινα ειδώλια
Τα κοσμήματα είναι γενικώς σπάνια την περίοδο αυτή και κατά κανόνα προέρχονται από ταφές. Οι συνηθέστεροι τύποι χάλκινων κοσμημάτων είναι η περόνες και οι πόρπες, που χρησίμευαν κυρίως για να συγκρατούν στους ώμους τον πέπλο, ένα είδος ενδύματος που φαίνεται ότι άρχισε να χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια του 11ου αι. π.Χ. Υπάρχουν αρκετές παραλλαγές περονών και πόρπων, ορισμένες εκ των οποίων μαρτυρούν επιδράσεις από τα Βαλκάνια και την κεντρική Ευρώπη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι λεγόμενες «Αττικο-Βοιωτικές» πόρπες, που ήταν ασυνήθιστα ευμεγέθεις και είχαν μεγάλο τετράγωνο πλακίδιο διακοσμημένο με εγχάρακτα γεωμετρικά μοτίβα ή εικονιστικές παραστάσεις από το φυσικό κόσμο ή τη μυθολογία. Οι πόρπες αυτές χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά ως αναθήματα σε ιερά και τάφους.
Τα χρυσά κοσμήματα της περιόδου είναι λιγοστά, όμως μαρτυρούν δεξιοτεχνία στην κατασκευή και γνώση περίπλοκων τεχνικών όπως η κοκκίδωση και η συρματερή τεχνική. Οι τεχνικές αυτές χρησιμοποιούνταν ευρύτατα στο Αιγαίο ήδη από τη Μυκηναϊκή εποχή, και φαίνεται ότι σε ορισμένες περιοχές, όπως η Εύβοια, κατάφεραν να επιβιώσουν και κατά τους λεγόμενους "Σκοτεινούς Χρόνους". Έχουν βρεθεί χρυσά περιδέραια, δαχτυλίδια και σκουλαρίκια, όμως ο συνηθέστερος τύπος της περιόδου είναι τα διαδήματα και οι ταινίες από λεπτό έλασμα χρυσού. Αυτά τα λεπτεπίλεπτα κοσμήματα συχνά έφεραν εμπίεστη διακόσμηση με ζώα και από τα τέλη του 7ου αι. π.Χ. με πολεμιστές, άρματα, σκηνές μάχης, σκηνές χορού και φανταστικά πλάσματα όπως Σφίγγες και Κενταύρους.
Οι πληροφορίες αυτές είναι από τη σελίδα του Μουσείου Κυκλαδικής τέχνης. Εκεί θα δείτε και σχολιασμένες εικόνες. Τι είναι οι πόρπες;
http://www.cycladic.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=resource&cresrc=794&cnode=55&clang=0
Κατατοπιστικό υλικό και στη σελίδα:
Κατατοπιστικό υλικό και στη σελίδα:
 |
| χρυσό διάδημα |
 |
| τμήμα από περιδέραιο |
 |
| ένα βραχιολάκι |
 |
| το αγαπημένο μου Το βρήκα στη σελίδα των χρυσοχόων Λάρισας!!! |
Αρχιτεκτονική:
Σπίτια χωρίς ... παράθυρα!!!
Σπίτια λιτά, με απλά υλικά. Δεν σώθηκαν. Τα ανασυνθέτουμε από αρχαιολογικά ευρήματα.
Αναζητήστε πληροφορίες: http://www.fhw.gr/chronos/03/gr/culture/arts/index1.html και
- Πιστεύω πως απολαύσαμε τον γεωμετρικό πολιτισμό!
- Γενικές πληροφορίες για πολιτικά και κοινωνικά και οικονομικά θέματα της περιόδου μπορείς να αναζητήσεις στην ιστοσελίδα του ΙΜΕ http://www.fhw.gr/chronos/03/ και βέβαια στη http://www.google.gr/search?q=%CE%B3%CE%B5%CF%89%CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%B7+%CE%B5%CF%80%CE%BF%CF%87%CE%B7&hl=el&rlz=1T4GGLL_elGR299GR310&prmd=imvns&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=6lipULr3B8qX0QWytYCoAw&ved=0CCkQsAQ&biw=1220&bih=528
- Για μια γρήγορη επανάληψη της ενότητας του βιβλίου δες: http://gregzer.wikispaces.com/file/view/%CE%93%CE%B5%CF%89%CE%BC%CE%B5%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AC+%CF%87%CF%81%CF%8C%CE%BD%CE%B9%CE%B1.swf
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου